Asgari Ücret Nedir?

Asgari Ücret Nedir? Nasıl Belirlenir? 

Asgari ücretin tam olarak ne olduğu, nasıl geliştiği ve nelere göre belirlendiği veya belirlenmesi gerektiği birçok insanın kafasına takılan ekonomik ve sosyal konulardan biridir. Yıldan yıla değişmesi ve ekonomik ihtiyaçların farklılaşması nedeniyle hiçbir zaman dinamikliğini ve güncelliğini kaybetmemektedir. 

Asgari Ücret Nedir? 

Asgari ücretin en temel karşılığı minimum maaştır. Emek istismarını ve haksız rekabeti önlemek, gelir dağılımında adaleti sağlamak başlıca amaçlarından bazılarıdır. Ücretin en alt sınırına yapılan bir kamu müdahalesidir.  

Asgari Ücretin Hesaplanması 

İşçilerin emeğine ödenebilecek olan en düşük seviyenin yasallaştırılmış hali olan asgari ücret aslında dönemine göre bir emek satış sınırıdır. İdeal olarak bir işçinin tüm temel gereksinimlerini karşılayabileceği şekilde hesaplanır. Türkiye’de haftalık standart çalışma saati 45 saattir ve minimum bir gün yasal izin gereklidir. 6 iş gününün ortalaması 7.5 saattir ve maaşlarını her gün çalıştıkları varsayımıyla alırlar. 

2022 Asgari Ücret Oluşum Aşaması 

2022 yılındaki asgari ücretin belirlenmesindeki en önemli tarihlerden biri Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun ilk toplantısının gerçekleştiği 1 Aralık’tı. Peki bu komisyon kimlerden oluşuyor diyecek olursanız işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluştuğunu söyleyebiliriz. 7 Aralık Türk-İş ve 9 Aralık TİSK toplantılarının ardından asgari ücretin 4 Bin TL’nin üzerinde belirlenmesi talebi ise 16 Aralık’taki dördüncü toplantıda gerçekleşti. Sonuç olarak 5.004,00 TL brüt ve 4.253,40 TL net maaşa karar verildi.  

Asgari Ücretin Belirlenmesi 

Türkiye’de asgari ücretin Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlendiğini söyledik. 15 kişilik bu komisyon Bakanlık’ta son toplantısını gerçekleştiriyor. Birinin başkanlığında ve minimum 10 kişinin katılımında oy çokluğuna ulaşılamazsa başkanın oyunun tarafı kabul ediliyor.  

Yıllara Göre Asgari Ücret 

YIL BRÜT ASGARİ ÜCRET NET ASGARİ ÜCRET 
2016 1647 TL 1300 TL (430 USD) 
2017 1777 TL 1404 TL (384 USD) 
2018 2029 TL 1603 TL (332 USD) 
2019 2558 TL 2020 TL (355 USD) 
2020 2943 TL 2324 TL (332 USD) 
2021 3577 TL 2825 TL (324 USD) 
2022 5004 TL 4253 TL (271 USD) 

%14 SGK primi ve %1 işsizlik priminin çıkarılmasıyla elde edilen net asgari maaş her yıl TL bazında artış gösterse de en yüksek Türk Lirası artışını aldığı 2022 senesinde USD bazında en çok değer kaybettiği senelerden birini yaşamaktadır. Ülkemizde 2000’li yıllardan beri artış gösteren asgari maaşın artış ve azalışları alım gücü yönünden tartışma konusudur. 

Yoksulluk Sınırı 

Yoksulluk sınırı ortalama bir yetişkinin potansiyel tüketim ihtiyaçlarının toplamının karşılığıdır. Bu noktada sendikaların talebi anayasada yer alan geçim sınırının altında bir asgari maaş verilmemesidir. Bazı işçi sendikaları 4 kişilik bir ailenin yoksulluk sınırının 2021 sonunda 10 Bin TL’yi geçtiği düşüncesinde olunduğu için 2 kişinin çalıştığı bir ailenin bu sınırı geçebilmesi adına 5000 TL üzeri asgari maaş talepleri vardı. 

Asgari Ücrette Devletin Rolü 

Asgari ücreti belirleme görevi devlettedir. Devlet, anayasanın 49.maddesi gereğince çalışanların hayat seviyelerini yükseltmeli, onları korumalı ve desteklemelidir.  55. maddenin ikinci fıkrasında ise ücrette adaletten ve sosyal yardımlardan yararlanmaları için devletin gerekli önlemleri alması gerektiği belirtilir. Türkiye ILO tarafından imzalanmış bulunan sözleşmelerden 131 sayılı sözleşmeyi henüz imzalamamıştır. Avrupa Sosyal Şartı’nı 1989 yılında onaylayan Türkiye, asgari ücreti düzenleyen 4.maddenin 1.fıkrasını onaylamamıştır. Çünkü ülkemizde işçi ailesinin ihtiyaçlarından çok işçinin kendisinin ihtiyaçları temel alınmaktadır. Oysa ki asgari ücret, asgari yaşam düzeyini karşılayacak olan bir çalışana ve bakmakla yükümlü olduğu kişilere daha düşük ücret ödenmesini engelleyen zorunlu bir ücret biçimidir.  

Asgari Geçim İndirimi Kalktı mı? 

İşçiye aylık olarak ödenen AGİ uygulaması 2022 yılından itibaren kalkacak. Çünkü asgari ücretten artık gelir vergisi kesilmeyecek. AGİ uygulamasının kalkışının brüt ve net maaşlara nasıl yansıyacağı merak edilmekte. 

Asgari Ücretin İşverene Maaliyeti 

Asgari ücretin 2022 senesinde işverene maliyetinin ne olacağı da merak edilmekte. İşveren açısından 2021 yılında 4.203 TL olan asgari ücretli çalışan maliyeti, 2022 senesinde 5.879,70 TL oldu. 

Uluslararası Çalışma Örgütü 

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) gibi uluslararası kuruluşlar ile asgari ücret evrensel bir nitelik kazanmıştır. Elbette ki ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Asgari ücretin belirlenmesi 135 sayılı Tavsiye Kararı’na göre Müdahaleci yöntemlerle, toplu pazarlık sistemleriyle veya bağımsız organlarca gerçekleşiyor.  

Asgari ücret, ülkelerin sosyal ve ekonomik refahı adına tartışılan konulardan biri olmaya devam etmektedir. Belirlenmesindeki en önemli ölçütler ise örgütler, ilkeler, devletler ve ekonomik kriterlerdir.  Bir asgari ücret tanımı gereği her işçinin hak ettiği maaş standartını yakalamalıdır.  



İnsan Kaynakları alanında tüm planlama ve süreçler hakkında çözümler sunan HRplan, kurulum gerektirmeden tüm platformlar üzerinden erişilebilen yeni nesil insan kaynakları yazılımıdır.

Özellikler

Bize Ulaşın

Created by Hipposoft