İşe Alımlarda Yaş Kriteri Önemli Mi?

İşe Alımlarda Yaş Kriteri Önemli Mi?

“Üniversite mezunu, 25 yaşını geçmemiş, askerliğini yapmış, 5 yıl deneyimli aday.” pek çoğumuzun rastladığı bir ilandır. Bu tip ilanlar, kurumsal şirketlerin beklentilerinin zaman zaman ne kadar uçuk ve ironik olabileceğini gösteriyor. Henüz 25 yaşını geçmeden tam 5 yıl deneyime sahip, askerliğini yapmış birinin üniversiteden mezun olma ihtimali ne kadar olabilir ki? Buradan hareketle, pek çok iş ilanının oldukça gerçek üstü beklentilerle hazırlanmış olduğunu söyleyebiliriz. 

İşe alım süreçlerinde adayları birbirinden ayıran unsurlar arasında; deneyim, yeterlilik, girişimcilik, güçlü iletişim, isteklilik ve benzeri unsurlar var. Ancak bunlar arasında yüksek sesle dile getirilmeyen değişkenlerden biri de yaş. Yukarıda bahsettiğimiz ilandan konuşmamız gerekirse; pek çok iş için neden 25 yaşını geçmemiş aday aranıyor? 

Gençler de Yaş Ayrımcılığına Fazlasıyla Uğruyor 

Ankara Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre pek çok ülkede yaş ayrımcılığının yaş yükseldikçe arttığı görülüyor. Türkiye’de ise ayrımcılığa daha fazla maruz kalan grubun 20-31 yaş aralığındaki genç yetişkinler olması göze çarpıyor. Yaş ayrımcılığına uğradıklarını belirten gençler, genelde mesleki bilgi ve beceriler hakkında deneyimsiz ve yetersiz görülmeleri nedeniyle bu duruma maruz kaldıklarını belirtiyor. 

Yaş Nasıl Etki Ediyor? 

Yaşın etki ettiği bir diğer grupsa 35-40 yaş üstü. Bu kişilerin tercih edilmemesinin farklı sebepleri olabiliyor: 

1-Enerji: Özellikle beden gücü gerektiren işlerde bu adayların beklenen performansı gösteremeyeceği düşünülüyor. 

2-Ekiple Uyum: Ekibinin genelinin genç olduğu gruplarda bu tip kişilerin ortama ayak uydurulamayacağına inanılıyor. 

3-Maaş: Belli bir yaşın üzerindeki kişilerin maaş beklentisinin yüksekliği şirketlerin genç çalışanlara yönelmesine neden olabiliyor. 

4-Hiyerarşi: Ekip lideri pozisyonundaki kişiler, kendilerinden ileri yaştaki kişilerle hiyerarşik bir ilişki kurmakta zorlanıyor. 

CV‘ye Doğum Tarihi Yazılmalı Mı? 

Büyük çaplı şirketler de CV’lerde yaş kriterlerine bakıyor ve bu nedenle adaylar da özgeçmişlerine doğum tarihlerini yazmaya devam ediyor. Avrupa ve Amerika’da yaş ayrımcılığı kanunen yasaklanmış olsa da Türk İş Kanunu’nda bu yönde herhangi bir yasak bulunmuyor. 

Yaş Kriterinin Kanuni Boyutu 

Türk İş Kanunu’nda bulunmasa da Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu’nun mevzuat hükümlerinin 3/2 fıkrası kapsamında cinsiyet, ırk, renk, dil, din, inanç, mezhep, felsefi ve siyasi görüş, etnik köken, servet, doğum, medeni hal, sağlık durumu, engellilik ve yaş temellerine dayalı ayrımcılık yasaktır. Ancak kanunun 7.maddesinde işe kabul ve istihdam sürecinde, hizmetin zorunlulukları nedeniyle yaş sınırlarının belirlenmesi ve uygulanması, gereklilik ve amaçla orantılı olması şartıyla yaşa dayalı farklı muamele yapılabileceğinden bahsediliyor. Ancak görülüyor ki yaş adaylar için genel olarak engel teşkil ediyor. 

Yapay Zekanın İşe Alım Sürecine Etkisi 

Yapay zekanın kapsamlı verileri analiz edebilme ve veri üzerinden tahmin yapabilme özellikleri işe alım süreçlerini de etkiliyor. Operasyon maliyetlerini düşürdü, süreci otomatik bir hale getiriyor. Hedefleme ve filtreleme yaparak, aranılan profil için daha uygun bir kitleye ulaşılmasını sağlıyor ve böylece işe alım sürecini hızlandırmış oluyor. Bunun, daha objektif ve ön yargılardan uzak bir işe alım süreci sağladığı düşünülse de filtrelemede bulunan olası bir yaş kriteri birçok başvurunun yaş ayrımcılığına maruz kalma tehlikesini doğuruyor. 

Tüm dünyada “çeşitlilik” kavramının yükselişe geçtiği bir dönemde yaşın işe alımlarda hesaba katılan bir kriter olması oldukça tuhaf. Çok genç yaşta olup, yeteneği ve motivasyonuyla yönetici olabilecek yeterlilikte birine rastlamanın imkan dahilinde olduğu kadar 40 yaş üzerinde olup son derece enerjik ve kendini çok güncel tutan biriyle karşılaşmak mümkün. Türü ne olursa olsun standardizasyon bireysel değerlerin önüne geçiyor. Kişilerin, sahip oldukları değerlerle, o güne dek yaptıklarıyla ve kendi biricik karakterleriyle değerlendirildiği bir iş yaşamının çok daha renkli ve verimli olacağı muhakkak.

Simple Time Off, Asset and Expense Management Software Desktop and Mobile
Simple Time Off, Asset and Expense Management Software Desktop and Mobile
Simple Time Off, Asset and Expense Management Software Desktop and Mobile

Say Goodbye to HR Spreadsheets with HRplan!

HRplan, which offers solutions for all planning and processes in Human Resources, is a new generation human resources software that can be accessed on all platforms without the need for installation.

© HRplan All Rights Reserved 2024. 

Say Goodbye to HR Spreadsheets with HRplan!

HRplan, which offers solutions for all planning and processes in Human Resources, is a new generation human resources software that can be accessed on all platforms without the need for installation.

© HRplan All Rights Reserved 2024. 

Say Goodbye to HR Spreadsheets with HRplan!

HRplan, which offers solutions for all planning and processes in Human Resources, is a new generation human resources software that can be accessed on all platforms without the need for installation.

© HRplan All Rights Reserved 2024. 

Solutions

Features

Pricing

Blog

FAQs

English